Vandaag zouden we beginnen met de moestuin maar zaken liepen net wat anders. Dus word ik door Samuel gevraagd om in de ochtend te gaan kijken bij de knutselklassen. Joëlle komt me helpen (ook als tolk want mijn Braziliaans lijkt nog nergens op). Vrijwilligers uit de wijk komen hier wekelijks om met de kinderen te knutselen. Vanochtend komen de jongere kinderen. Ze gaan een hondje maken van WC-rollen en wol. De vrijwilligsters hebben de boel goed voor elkaar en kunnen het prima samen aan. Toch wordt het heel erg op prijs gesteld zowel door de kinderen als de vrijwilligsters als ik kom kijken. Het feit alleen al dat iemand van buiten de wijk de tijd wil nemen om hier te zijn en dan ook nog helemaal uit Nederland wordt bijzonder gewaardeerd. De meeste gaan serieus te werk maar ook hier heb je de kinderen tussen zitten zonder zit eelt, of die van de grote halen snel thuis zijn, of die dromerig in een kartonnetje zitten te knippen. Maar de groepen zijn klein genoeg om iedereen de juiste aandacht te geven. De eerste groep is wat groter en vrij divers maar allemaal krijgen ze het lijfje af. De tweede groep is wat kleiner en komt dus aan de haren voor op het hoofd toe. Volgende week verder. Later heb ik het met Laura over hoe dat op school gaat. Daar is er weinig ruimte voor verschillende leertempo’s en leerstijlen dus als je niet mee kan komen raak je steeds verder achter. We mopperen wel eens op Nederland maar dan is het bij ons toch heel goed geregeld. Hier op de vakschool is er tijd aandacht en engelengeduld. Ieder kind kan op zijn eigenmanier iets voor elkaar krijgen waar die trots op is. Mooi om te zien.
De ruimtes van de vakschool worden ook goed door de gemeenschap benut. Vandaag is er tussen de middag in de sportzaal van alles gaande. Van dansen tot haarknippen en vlechten. Raquel de psychologe van de vakschool komt tussen de middag binnen stuiteren of wij “de Nederlanders” a.j.b. mee willen komen want er is van alles gaande en het is van belang dat we meedoen. Ik word als een soort mascotte de dansvloer op gestuurd. Want eigenlijk gaat het vooral om aandacht en respect en dat de medewerkers van de vakschool ook meedoen hoort erbij. En natuurlijk die gekke buitenlanders voorop. Dus ja nu ben ik vereeuwigd tot grote hilariteit van alle medewerkers met mijn billen schuddend op de Samba.
Ondertussen werken Laura en Samuel zoals ik al zij hard het uitbreiden van de stichting. Ze zijn een samenwerking aangegaan met de medische universiteit hier. De universiteit wil artsen kunnen afleveren maar er zijn onvoldoende stageplekken in de stad en de stichting heeft te weinig lesruimtes en te weinig ruimtes voor de zorg professionals verbonden aan de stichting (denk aan de logopedist, de psycholoog enz.). Het gebouw dat de stichting gaat bouwen voor de extra ruimtes willen ze samen in gebruik gaan nemen. Het mes snijdt aan twee kanten of eigenlijk aan drie. Praktijkruimtes voor de artsen en dus stageplaatsen. Leslokalen voor de stichting en ruimtes voor de zorg professionals. En omdat de artsen zich hier op het terrein van de stichting gaan vestigen een impuls voor de wijk door de komst van een medisch centrum. Maar voordat dat gebouw er staat zijn we een jaar verder en de universiteit wil nu al beginnen met de praktijkruimtes.
En ja hoor …. Een van de huisjes tegenover de stichting staat tijdelijk leeg. De eigenaren hebben Samuel aangeboden dat hij deze kan gebruiken in de tussentijd. Zo valt op dat de stichting meer is dan een school. Het zorgt ook voor samenhang in de wijk. Hierdoor gaat de aanwezigheid ervan veel verder dan steun aan de kinderen op de vakschool. Door de hele gemeenschap te betrekken ontstaat er veel meer en dat blijkt ook uit dit aanbod. Trotse ouders en een trotse gemeenschap draagt in belangrijke mate ook bij aan het welzijn van de kinderen.
Dus ga ik met Laura en Samuel mee om te kijken of het wat is. Tegelijk een mogelijkheid om eens te kijken hoe de huizen hier van binnen zijn. Dit is een standaard huisje hier en vergeet niet dit is de betere optie t.o.v. de flats omdat hier ook een stukje eigen grond omheen zit en dus de mogelijkheid om uit te bouwen. Dat is hier ook gedaan. Deze foto’s zijn 3 dagen later gemaakt en de bouwvakkers zijn al bijna klaar met opknappen. Samuel staat bij dit huisje ook voor de uitbouw.
Om 15:00 start de Robotica klas met educatieve robotica van Electrogate. Dit is een nieuw initiatief en er wordt gestart met een select groepje van de oudere leerlingen die er echt voor willen gaan. Gisteren heb ik met de docent gesproken over dit nieuwe initiatief. Maar uiteindelijk gaat het over elektriciteit, weerstanden, programmeren. Ik vond het best hoog gegrepen en had eigenlijk mijn twijfels of dit haalbaar was. Maar de docent had de les echt goed en praktisch in elkaar gezet. De kinderen waren super gemotiveerd en er was ook weer een hoop lol en momenten dat iemand spontaan begint te zingen en de rest meedoet ook typisch Braziliaans (naast het knuffelen wordt er ook veel gezongen…heerlijk). En aan het eind hadden ze twee elektromotortjes aan de praat.
De volgende dag begonnen aan het herstel van de moestuin. Ik ben begonnen om een deel van de moestuin om te spitten en leeg te ruimen. Voor de jongste groep was dit werk niet geschikt en een beetje voorbereiding kon geen kwaad. Al had ik natuurlijk net het stukje uitgekozen wat eerder door Samuel aan een aantal dames uit de wijk was aangeboden om zelf eigen groente te mogen planten. En twijfelde we of we niet hun plant werk ongedaan hadden gemaakt. Maar de beheerder gaf aan geen zorgen te maken doordat er geen onderhoud was geweest na het planten was er niets meer aan te redden. Toch liggen dit soort zaken nogal gevoelig dus Samuel gaat het nog even navragen.
In de ochtend heeft Laura de eerste groep opgehaald om met ons de tuin te bemesten en de eerste sla-plantjes te planten. En in de middag zijn we met de tweede groep aan de slag gegaan om deels de oude bakken leeg te halen en de kruiden te planten. Ondertussen heeft Laura ze van alles bijgebracht over mest water licht de geur van de kruiden, compost enz.. En buiten in de aarde wroeten is natuurlijk gewoon heerlijk om te doen. Zeker als je nog ergens een tomaat tegenkomt waar je de vruchten direct van kan op eten.
Zaterdag zijn we uitgenodigd voor het 30 -jarig bestaan van Stichting Remer. De oprichter Robert Smits werkt al 30 jaar vanuit de favela’s van Rio waar ze onderwijs- en sportfacileiten hebben opgezet. De stichting brengt de meest verwaarloosde en beschadigde straatkinderen naar een buitenverblijf een soort kinderdorp in Pequeri (200 km buiten Rio en 3½ uur rijden van São João del-Rei). Waar ze met z’n zestienen wonen in de huisjes op het complex en daar hun scholing en opvoeding genieten. Het idee is om straatkinderen weg te halen uit het geweld en van alle negatieve prikkels zodat ze een nieuwe kans krijgen. De vrijwilligers wonen daar ook. Ook uit Nederland. We spraken er een paar. Sommige hadden er tien jaar gewoond en je voelt hun liefde en betrokkenheid met de stichting en voor de kinderen. Het terrein ligt buiten de stad Pequeri en bestaat uit 40 hectare grond 8 woonhuizen, opleidingsruimtes en centrale keuken en sportvelden.
We spreken Robert daar ook. De wereld is veranderd en deze stichting is zich ook aan het heroriënteren. Tegenwoordig is de insteek om kinderen hoe beschadigd dan ook niet uit hun leegomgeving weg te halen maar lokaal te ondersteunen. Daar is ook een wet voor gekomen. Dat maakt dat hij in Perqueri geen kinderen meer ut Rio opvangt maar uit de directe omgeving. En ook dan is het terrein eigenlijk te ver van de stad voor het goede. De stichting wil het dorp verkopen en daarmee de bouw van nieuwe faciliteiten in de stad bekostigen. Robert zoekt ook nadrukkelijk contact met andere stichtingen. Opvolging blijkt voor alle stichtingen een aandachtpunt ook voor hem en hij hoopt door samenwerking zowel kennis te delen als de toekomst veilig te kunnen stellen.
Zo zie je dat de Stichting Nieuwe Generatie Brasil een paar decennia later al heel anders begonnen is. Juist lokaal midden in de gemeenschap en Laura en Samuel zijn nu al aan het nadenken over het opschalen van hun concept en ook lokaal over dragen van de vakschool in São João del-Rei zodat deze niet aan hun blijft kleven maar van de gemeenschap wordt. Best lastig want het is je kindje dat merk je hier ook bij stichting Remer. Je voelt dat dit ook een afscheid is en dat dat met mooie herinneringen en pijn in het hart gepaard gaat.
Ook voor Samuel en Laura wordt overdragen een uitdaging. Want deze stichting ademt Samuel en Laura (net zoals bij familie bedrijven). Het wordt de uitdaging om de kern van de stichting te borgen maar de rest los te laten zodat de locaties mee kunnen blijven ademen met wat er in hun omgeving gebeurt. Laura en Samuel denken hier ook zeker niet licht over. Dit goed borgen er ergens ander opnieuw opzetten is een meer jaren plan. Maar wel 1 waar ze nu al over nadenken en mee bezig zijn. O.a. goede lokale mensen aantrekken die het steeds meer overnemen.
Zondag heb ik vrij en ik stort me in het boek Schuim der aarde van Roxane van Iperen. Mee gekregen van een collega omdat het over Brazilië en de fevela’s gaat. Samuel gaat kijken of we op mijn terug weg bij Robert op bezoek kunnen bij Remer in de fevela’s. Zou ik wel een bijzondere ervaring vinden als dat lukt.
Tussen de middag gaan we uit eten in het centrum van São João del-Rei op de terug weg worden we aangeschoten door een vrouw die bloemen wil doneren aan de stichting die over zijn van haar verjaardagfeest. Dat komt goed uit omdat er donderdag een trouwerij is bij de stichting en dit is prachtig voor de aankleding van de ruimte dan. Het is hier in ieder geval nooit saai… Zo rijden we terug met een achterbak vol bloemen en met Lauri en Joëlle erin om ze vast te houden.
Wordt vervolgt….
